⇒ Thể loại: Văn bản nghị luận

⇒ Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Tạp chí Hồng Lĩnh, số 170/2020.

⇒  Phương thức biểu đạt: Nghị luận 

⇒ Tóm tắt: 

Âm thanh của tiếng cười luôn được những người xung quanh đón nhận, đặc biệt là khi những tiếng cười mang ý nghĩa trao gửi tình yêu, lời cảm ơn, hay những câu nói hài hước, dí dỏm. Tuy nhiên, không ai mong muốn nghe những tiếng cười cay độc, chế giễu, hay chê bai người khác. Trên thế giới này, không ai là hoàn hảo và ai cũng có những khuyết điểm riêng. Mỗi người đều có cách phản ứng khác nhau trước những tiếng cười châm chọc. Tôi nhớ đến chú Nam, một người bị dị tật và thường xuyên bị chế giễu, trêu chọc. Tuy nhiên, chú đã trở thành một người biểu diễn đàn bầu có tên tuổi, để mọi người phải ngưỡng mộ. Chúng ta nên dùng lòng nhân ái và sự cảm thông để đưa ra phản hồi và góp ý với người khác thay vì chế giễu, trêu chọc họ.

⇒ Bố cục: 

Gồm 3 phần: 

- Phần 1 (Từ đầu đến ...hôm sau người cười): Giới thiệu vấn đề

- Phần 2 (Tiếp theo đến …thái độ thán phục): Chứng minh vấn đề

- Phần 3 (Còn lại): Khẳng định vấn đề

⇒ Giá trị nội dung:

Tiếng cười không muốn nghe là bài văn nghị luận phê phán những nụ cười nhạo báng, mỉa mai, chê bai người khác. Đồng thời nhấn mạnh thái độ đúng đắn trước những khiếm khuyết của người khác và coi lòng nhân ái là "phương thuốc" trị "căn bệnh" chê bai người khác.

⇒ Giá trị nghệ thuật: 

Lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc bén, bằng chứng xác thực.

III. Tìm hiểu chi tiết về tác phẩm

1. Mở bài

- Giới thiệu nhiều âm sắc, hàm ý của tiếng cười.

- Nhắc đến câu tục ngữ "Cười người chớ vội cười lâu/ Cười người hôm trước hôm sau người cười" để nhắc đến kiểu cười khiến phiền lòng, khó chịu.

2. Thân bài

- Phân tích tục ngữ:

+ Nêu ra bài học: Không nên mải cười cợt người khác, bởi biết đâu bản thân mình rồi cũng có lúc lộ ra những nét đáng chê cười.

+ Ý nghĩa điệu cười mà câu tục ngữ nhắc đến: mỉa mai, dè bỉu, chê bai.

- Lí lẽ:

+ Lí do để cười: muôn hình vạn trạng.

+ Khẳng định ý kiến: Mọi người đều không hoàn hảo, quan trọng là nhận ra và khắc phục. Cười cợt về điểm yếu của người khác để hả hê, tự đề cao mình là không hay. Có thể sẽ bị rơi vào tình huống tương tự.

+ Giá trị của khác biệt: Tạo ra sự đa dạng, phong phú cho cộng đồng. Cái khác, cái riêng là bản chất chứ không phải nhược điểm. Hơn thế, nó còn là yếu tố quyết định giá trị mỗi con người.

+ Phản ứng của mỗi người khi bị cười cợt: Khác nhau (Có người mặc kệ, có người lặng lẽ sửa nhưng cũng có người hành vi tiêu cực).

+ Thái độ đúng đắn trước sai lầm, khuyết điểm của người khác: Nói rõ sự thật, góp ý chân thành.

- Dẫn chứng: Chú Nam. Bị cười cợt nhưng không từ bỏ, sau này đã thành công. Mọi người từ cười cợt đã biến thành thán phục.

3. Kết bài

- Đối thoại người đọc: Bạn đã bao giờ cười chê một người khiếm khuyết chưa?

- Chê bai người khác là một nhược điểm trong tính cách con người nhưng có thể "chữa trị" được.

- Cách "chữa trị": Lòng nhân ái.

Những vấn đề cần chú ý: 

1. Sự vô lí của hành động cười nhạo.    

- Người cười cảm thấy mình ở một vị trí rất cao, tự cho mình cái quyền phán xét, cợt nhạo kẻ khác. 

- Lí do để cười thì muôn hình vạn trạng: 1 sai phạm, 1 lỗi lầm, 1 dị tật, 1 tính cách, 1 sở thích,… của người nào đó. Hay đơn giản cười vì người khác có những điều không giống ta. 

2. Mục đích chính mà văn bản hướng tới.    

“Tiếng cười không muốn nghe” là bài văn nghị luận phê phán những nụ cười nhạo báng, mỉa mai, chê bai người khác. Đồng thời nhấn mạnh thái độ đúng đắn trước những khiếm khuyết của người khác và coi lòng nhân ái là "phương thuốc" trị "căn bệnh" chê bai người khác.

$\color{pink}{\text{#truongtrinh256}}$