- Câu chuyện "Cậu bé thông minh" thường kể về một đứa trẻ có trí thông minh sáng tạo và khả năng giải quyết các vấn đề khó khăn trong cuộc sống của mình và xung quanh mình.

- Thông qua những trải nghiệm và thách thức mà đức vua đã đề ra :

+ Sự việc 1:Nhà vua sai sứ giả đi khắp cả nước để tìm người tài giúp đất nước ngày càng phát triển

 + Sự việc 2: Sứ giả gặp được một em bé đang cùng cha cày ruộng bèn đưa ra câu đố. Nhờ vậy ông phát hiện cậu bé là người rất thông minh.

• Câu đố: Đố biết 1 ngày trâu cày bao nhiêu đường?”
• Câu trả lời: Hỏi ngược lại “Ngựa của ông 1 ngày chạy được bao nhiêu bước?

+ Sự việc 3: Sứ giả báo với nhà vua, nhưng nhà vua quyết định đưa ra thử thách cho cậu bé để xác thực: Giao cho làng cậu 3 con trâu đực, 3 cân gạo nếp yêu cầu nuôi cho trâu đẻ ra nghé con

+ Sự việc 4:Cậu bé mời dân làng mở tiệc thịt trâu, rồi lên kinh tìm gặp nhà vua. Cậu khóc lóc đòi vua bắt bố phải đẻ em bé cho cậu chơi. Cách giải đố này khiến nhà vua tin tưởng cậu bé là người rất thông minh.

+ Sự việc 5: Nhà vua đưa ra thử thách thứ 3: Yêu cầu cậu bé làm mâm cỗ từ một con chim sẻ

Sự việc 6:Cậu bé hóa giải bằng cách nhờ nhà vua mài kim khâu thành con dao để mổ thịt chim

Sự việc 7:Sứ giả nước láng giềng mang theo câu đố hóc búa: xâu sợi chỉ qua thịt con ốc trong vỏ ốc, để thử xem nước ta có người tài hay không

Sự việc 8:Cậu bé vừa nghe, đã ứng tác ngay một bài thơ là đáp án của câu đố đó, khiến cả triều đình thán phục

Sự việc 9: Cậu bé được nhà vua phong làm Trạng Nguyên trẻ tuổi nhất, được xây dinh thự gần cung vua để tiện hỏi cậu việc nước

=>Câu chuyện thường mang thông điệp tích cực về sức mạnh của tri thức và ý chí.