"Bài học đường đời đầu tiên" là một tác phẩm văn học nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài, được xuất bản lần đầu vào năm 1962. Cuốn sách kể về cuộc sống học đường của những học sinh trung học, với những trải nghiệm, học hỏi và những bài học quý giá về tình bạn, tình thầy trò, và những giá trị đạo đức. Văn bản là lời kể của Dế Mèn khi cậu ta vẫn còn là một thanh niên với nhiều tính cách xấu. Lúc ấy, Dế Mèn rất kiêu căng, hống hách, có nhiều hành động xốc nổi, hay bày trò chọc phá mọi người xụng quanh. Dế Mèn có một người hàng xóm là Dế Choắt bằng tuổi nhưng nhỏ bé và ốm yếu hơn cậu nhiều. Khi Dế Choắt nhờ Dế Mèn đào giúp một cái hang thông sang nhà Dế Mèn, để phòng khi tối lừa tắt đèn, Mèn đã từ chối thẳng thừng. Ngờ đâu, cũng vì vậy, mà khi Dế Choắt bị chị Cốc hiểu nhầm là bày trò chọc phá mình và ra sức tấn công, thì cậu dế đã không thể trốn thoát được. Trong khi đó, kẻ chọc phá thật sự là Dế Mèn thì lại trốn một mình dưới hang. Sự ra đi thảm thương ấy của Dế Choắt, thực sự là do Dế Mèn gây ra. Điều đó khiến cậu vô cùng ân hận và đau khổ, dằn vặt bản thân mãi. Cũng nhờ bài học ấy, Dế Mèn quyết tâm thay đổi bản thân, không còn kiêu căng, xốc nổi như trước nữa. Những nhân vật trọng truyện là Dế Mèn, Dế Choắt, chị Cốc. Trong đó Dé Mèn là  nhân vật chính là Dế Mèn.